Sześcioetapowy model interwencji kryzysowej

Interwencja kryzysowa ma za zadanie wspierać w przywróceniu poczucia kontroli nad sytuacją, łagodzeniu trudnych emocji, a w przyszłości ma służyć zapobieganiu jej negatywnym skutkom. Dodatkowo musi być dostosowana do indywidualnych potrzeb osoby znajdującej się w kryzysie. 
Kryzys w życiu człowieka po­­­jawia się nagle, niespodziewa­nie. Może dotyczyć śmierci bliskiej osoby, hejtowania, zachowań autoagresywnych, prób samobójczych. Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia jako sytuacji nie do zniesienia. Z jednej strony stanowi zagrożenie, ponieważ może przytłoczyć człowieka w takim stopniu, który prowadzi do poważnych zachowań patologicznych, z drugiej strony jest okazją, ponieważ cierpienie, jakie wyzwala w osobie, zmusza ją do szukania pomocy na zewnątrz. W takim ujęciu kryzys może być szansą do rozwoju i samorealizacji.
W całym  procesie kryzysu osoba interwenta kryzysowego, jej doświadczenie życiowe, kwalifikacje, kompetencje związane z podstawowymi umiejętnościami wysłuchiwania, takimi jak: empatia, autentyczność, akceptacja, pozytywne myślenie, mają zasadnicze znaczenie. Ważnym aspektem jest praca własna interwenta w pokonywaniu kryzysów i udział w superwizjach.

Stany kryzysowe są zjawiskiem trudnym i złożonym do przepracowania. Dlatego wskazane jest dysponowanie prostym i skutecznym modelem interwencji kryzysowej. Należy do niego sześcioetapowy model interwencji kryzysowej wykorzystywany przez terapeutów, osoby udzielające wsparcia innym w różnego rodzaju kryzysach.

Ocenianie przewija się przez cały proces interwencji kryzysowej, ponieważ na każdym z etapów konieczne jest uwzględnienie stanu klienta, które skutkuje podjęciem przez interwenta działań niedyrektywnych, dyrektywnych, kooperatywnych. Dotyczy ono decyzji interwenta o sposobie podejścia do klienta. Wybory te łączą się ze zdolnością lub niezdolnością klienta do działania, radzenia sobie z trudnościami. Proces ma charakter bardziej płynny niż mechanistyczny.

Etapy interwencji

Interwencja kryzysowa dzieli się na dwie części. Pierwszą z nich jest wysłuchanie, które obejmuje trzy etapy:

1. Zdefiniowanie problemu z punktu widzenia klienta
   Prowadzący interwencję ma za zadanie pojęcie sytuacji w taki sposób, w jaki widzi ją klient. Jeśli z jakiegoś powodu tego nie dokona, to zastosowane przez niego strategie i procedury mogą okazać się bezużyteczne dla klienta. Dlatego w tym momencie ważne staje się praktykowanie podstawowych umiejętności wysłuchiwania (o których wspomniałam wyżej), takich jak: empatia, autentyczność, akceptacja, pozytywne myślenie.
    
2. Zapewnienie bezpieczeństwa
   Interwent przez cały proces interwencji kryzysowej musi skupiać uwagę na bezpieczeństwie klienta. Jest ono rozumiane jako minimalizowanie zagrożeń natury fizycznej i psychicznej dla samego klienta i innych osób. Bierze się je pod uwagę w czasie wysłuchiwania i działania.
    
3. Wspieranie
   Polega na pokazaniu klientowi, że interwent jest tą osobą, na której mu naprawdę zależy, którą ceni i akceptuje, nawet jeśli sam nie jest akceptowany przez klienta. Również wtedy, kiedy inni nie chcą go zaakceptować i doceniać.
    

Drugą częścią interwencji jest działanie, które składa się z trzech etapów:

1. Rozważanie możliwości
   Na tym etapie interwent pomaga klientowi w dokonywaniu wyboru tych możliwości poradzenia sobie z kryzysem, które są najbardziej odpowiednie z dostępnych.
   Należy skupić uwagę na:

• osobach znanych klientowi obecnie lub z przeszłości, dla których losy klienta nie są obojętne, a mogą stanowić źródło wsparcia i pomocy,
• sposobach radzenia sobie z trudnościami i zasobach środowiskowych, z których klient może skorzystać w pokonywaniu kryzysu,
• wzorcach pozytywnego myślenia samego klienta, służyć mogą one reinterpretacji sytuacji kryzysowej, której celem jest obniżenie lęku i napięcia.
  
  Celem takich działań interwenta jest pomoc klientowi w nabraniu przekonania, że sytuacja, w której się znaleźli, jest do rozwiązania. Ważne jest, żeby klient dokonał takich wyborów, które będą realne i stosowne do sytuacji.
   

2. Układanie planów
   Na tym etapie należy:

• zidentyfikować i rozważyć osoby, grupy oraz pozostałe źródła wsparcia, które mogą pomóc w sytuacji kryzysowej,
• zaproponować coś, co klient może zrealizować od zaraz, coś konkretnego, pozytywnego, mającego sens, akceptację i zrozumienie klienta,
• skupić...