Profilaktyka przemocy wobec dzieci

Współpraca interdyscyplinarna

Wyzwania psychiczne i emocjonalne to naturalny element macierzyństwa, dlatego tak ważne jest, aby zapewnić matkom wsparcie społeczne i informacyjne. Trudności wynikające ze zmian hormonalnych, deficytu snu czy trudnych doświadczeń porodowych mogą pogłębiać poczucie osamotnienia i zagubienia w nowej roli. Według danych NFZ ok. 10–22% kobiet doświadcza depresji poporodowej1. Jak wynika z badań, kryzysy zdrowia psychicznego w okresie okołoporodowym są związane z trzykrotnie wyższym ryzykiem stosowania przemocy wobec dzieci – zarówno przemocy fizycznej, jak i zaniedbania2. Matki z trudnościami w regulacji emocji rzadziej okazują dzieciom potrzebne wsparcie emocjonalne i częściej stosują wobec dzieci przemoc3. Profilaktyka przemocy obejmująca wsparcie kobiet po urodzeniu dziecka może znacząco poprawić dobrostan matki i dziecka oraz zapobiegać krzywdzeniu najmłodszych.

Początek macierzyństwa to czas głębokich zmian

Matresencja, czyli proces psychicznej i tożsamościowej transformacji kobiety w matkę, jest czasem głębokich zmian, który często wiąże się z intensywnymi emocjami, stresem i wyzwaniami regulacyjnymi. Termin ten został po raz pierwszy użyty w latach 70. XX w. przez amerykańską antropolożkę Danę Raphael w jej książce Being Female: Reproduction, Power, and Change. Porównując proces stawania się matką do adolescencji, czyli dojrzewania nastolatków, Raphael zaproponowała nazwę matrescence, by podkreślić, że stawanie się matką to wielowymiarowy proces, który wymaga zrozumienia i wsparcia, tak jak dojrzewanie.
Joanna Kulpińska, koordynatorka Poradni dla Rodziców Latarnia Morska w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę zwraca uwagę, że okres połogu i pierwszych miesięcy z niemowlakiem to ogromne wyzwanie na wielu polach. Do zmian hormonalnych czy zmian w strukturze mózgu, dochodzi fizyczne zmęczenie oraz rewolucja w stylu życia i czasowe ograniczenie możliwości zaspokajania własnych podstawowych potrzeb przez kobiety. Wsparcie, również psychiczne i emocjonalne, powinno być stałym elementem „wyprawki” dla początkującej matki. Zaopiekowana, będąca w kontakcie ze swoimi emocjami mama lepiej czuje się sama ze sobą i lepiej radzi sobie z wyzwaniami nowej rzeczywistości. 
Dobrostan mamy oddziałuje na dziecko na wielu poziomach. Matki doświadczające depresji poporodowej rzadziej komunikują się z dzieckiem, mówiąc o jego stanach wewnętrznych („Zezłościłeś się”, „Jest Ci smutno”). Mówienie o tym, jak czuje się dziecko, z kolei pozytywnie koreluje z poziomem oksytocyny – hormonu przywiązania4. 
Depresja poporodowa może wiązać się z trudnością w karmieniu, problemami ze snem oraz opóźnieniem w rozwoju emocjonalnym i behawioralnym dziecka. Ponadto bada...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma „Psychologia Dzieci i Młodzieży”
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
  • Zniżki na konferencje i szkolenia
  • ...i wiele więcej!
Sprawdź

Przypisy