Rodzic czuje być może bezsilność? Doświadcza wyczerpania? Niepokój, lęk i złość definiują jego relacje z dzieckiem? Niezrozumienie, napięcie, gniew, krzyk, a może agresja stają się codziennością? Dorosły i dziecko oddalają się od siebie. Rodzic nie rozumie, co się dzieje. Jeżeli to, co robiliśmy do tej pory, wspierając rodziny, nie działa, czas na zmiany.
Przede wszystkim na początek to rodzic potrzebuje wsparcia!
Rodzice dzieci z dysregulacją emocjonalną są chronicznie przeciążeni psychicznie, nie rozumieją, dlaczego ich dziecko nie radzi sobie w otaczającej go rzeczywistości i nie mają umiejętności, by pomóc nastolatkowi. Wobec pojawiającej się bezsilności stają się niecierpliwi i sami miewają kryzysy emocjonalne. W takim stanie bardzo łatwo jest stracić równowagę. Program Family Connections jako trening grupowy ma być wsparciem w kryzysie, w jakim znajdują się rodziny nastolatków i bliskich z dysregulacją emocjonalną.
Argumentem, który bardzo dobrze trafia na grunt relacji rodzinnych i pomaga w podjęciu decyzji o udziale w programie, jest przekonanie bliskich, że osoby z dysregulacją emocjonalną potrzebują odciążenia z „roli winnego” trudnej sytuacji rodzinnej i udział rodziców w programie oznacza dla dziecka, że i oni „wzięli się do pracy”.
WAŻNE
Aktywne uczestnictwo rodziców i zaangażowanie w program mogą stać się punktem wyjścia do zmiany sposobu komunikacji czy zmiany sposobu rozumienia pojawiających się problemów, a zarazem jest szansą na zmianę postrzegania rodziców przez nastolatka. Często bowiem jest tak, że tylko on do tej pory poddawany był oddziaływaniom terapeutycznym.
Założenia programu Family Connections
Założenia programu odwołują się do bardzo ważnej zasady podczas procesu pomagania, a mianowicie musimy być zadbani i zaopiekowani, aby sami móc pomagać innym. Podobnie jak w samolocie zgodnie z instrukcją w pierwszej kolejności maskę z tlenem zakładamy sami, a następnie dziecku. W ten sposób twórcy programu Family Connections myślą o prawach bliskich, które omawiane są z uczestnikami treningu tak, aby wzmocnić ich w relacji z nastolatkami z dysregulacją emocjonalną. Przede wszystkim uczymy rodziców, że:
- potrzebny jest zdrowy egoizm i równowaga w relacji (np. moje potrzeby są tak samo ważne jak twoje),
- potrzebują nauczyć się mówić „nie” (bez lęku i strachu),
- potrzebują własnej sieci emocjonalnego wsparcia (np. grupa, która rozumie),
- muszą zaakceptować, że nie można rozwiązać wszystkich problemów naszych bliskich,
- muszą zaakceptować, że czasem zdarzy im się utracić spokój ducha (stracić równowagę emocjonalną).
Zrozumienie tej perspektywy i przyjęcie tych zasad jest kluczowe dla zapoczątkowania zmiany.
Czym jest Family Connections?
Program Family Connections to 12-tygodniowy program (2-godzinne spotkania) dla bliskich osób, które mają trudności ze swoimi emocjami: wrażliwością emocjonalną, przeżywaniem intensywnych emocji (wstyd, złość), trudno im się mierzyć z problemami i rozwiązywać problemy, doświadczają zaburzeń w relacjach, podejmują się samookaleczeń i prób samobójczych. Zatem co należy podkreślić, treningi organizowane są nie tylko dla rodziców. Można także skorzystać z treningu dla bliskich osób z diagnozą dysregulacji emocjonalnej. Wówczas w treningach uczestniczą małżonkowie, partnerzy czy rodzeństwo osób zdiagnozowanych. Program przygotowany jest w oparciu o modalność dialektyczno-behawioralną, ale także jest adaptacją wcześniej przygotowanych programów rodzinnych, które realizowane były pod kierownictwem prof. Alana E. Fruzzettiego oraz dr. Perry’ego D. Hoffmana.
Podczas programu uczestnicy przede wszystkim zdobywają wiedzę na temat problemów, jakich doświadczają osoby z dysregulacją emocjonalną. Kolejnym bardzo ważnym komponentem programu jest uczenie się umiejętności służących regulowaniu swoich reakcji emocjonalnych w trudnych sytuacjach oraz mających doprowadzić do poprawy relacji w rodzinie. Ostatnim elementem 12-tygodniowego programu jest wsparcie, które uczestnicy otrzymują od siebie nawzajem przez cały program, ale także bardzo często po zakończeniu treningu, bowiem grupy zawiązują relacje i wspierają się także poza zajęciami. Wszystkie te elementy wzajemnie się uzupełniają i przenikają, a zaplanowane tematy pozwalają uczestnikom na ćwiczenie umiejętności, analizę treści i dyskusję oraz wspólne wspierające rozmowy, co tworzy klimat nie tylko edukacyjny, ale także relacyjny.
Jak rozumieć dysregulację emocjonalną?
Pamiętam scenę z filmu Rodzina od zaraz (2018). Lizzy, adoptowana córka, ma problemy relacyjne z adopcyjną matką. Trudno jej zaakceptować, a może uwierzyć, że ktoś mógłby pokochać ją i jej dwójkę młodszego rodzeństwa. Pewnego dnia Lizzy dostaje od nowej mamy szczotkę do włosów i nawet po raz pierwszy daje się uczesać, w filmie to przełomowy moment. Po wielu kłótniach, awanturach i trudnych momentach wychowawczych wydaje się, że nastąpiło polepszenie relacji pomiędzy Lizzy i mamą adopcyjną. Jednak chwilę później Lizzy wyrzuca szczotkę do toalety. Widać, że cierpi, tęskni za matką biologiczną, odrzuca matkę adopcyjną, nie potrafi odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Dysregulacja emocjonalna to cierpienie, ból i dyskomfort, który bardzo często przejawia się w zachowaniach, które nie są akceptowane. To często doświadczenie intensywnych emocji, które pojawiają się nagle i w dużym natężeniu, jednak trudno jest je opanować i jeszcze trudniej jest się wyregulować do stanu równowagi i balansu emocjonalnego.
Dysregulacja, jak pisze Alan Fruzzetti, pojawia się, gdy chcemy uciec, zredukować negatywne pobudzenie emocjonalne, niezależne od długotrwałych konsekwencji wynikających z naszego sposobu radzenia sobie. Oczywiście możemy się rozregulowywać na wiele różnych sposobów. Marsha Linehan proponuje pięć obszarów dysregulacji:
- dysregulacja emocji (podstawowa), związana z emocjami – kiedy odczuwamy wstyd, złość, lęk, p...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma „Psychologia Dzieci i Młodzieży”
- Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
- Zniżki na konferencje i szkolenia
- ...i wiele więcej!
